Oksidatif Stres ve Kalp Sağlığı
Oksidatif stres, vücudumuzdaki kötü niyetli serbest radikaller ile, iyi niyetli antioksidanlar arasındaki dengenin bozulmasıdır.
Serbest radikaller, üzerlerinde dengesiz bir elektron atomu barındıran moleküllerdir. Bu kötü niyetli moleküller, dengesiz elektronları nedeniyle, vücutta önemli işlevleri olan proteinler ile tepkimeye girerek onlara zarar verirler.
Antioksidanlar ise, serbest radikallerin üzerindeki dengesiz elektronları kendi bünyelerine katan ve etkilerini ortadan kaldıran iyi niyetli moleküllerdir. Antioksidanlar, serbest radikallerin vücuda zarar vermesini engeller.
Kalp krizi, kalbe kan taşıyan damarların içinde kolesterol birikmesi sonucunda daralması ve tıkanması ile ortaya çıkar. Bu tıkanıklığa ateroskleroz, kalbe gelen kanın azalmaı ve kalp krizi geçirme riskinin arttığı duruma da koroner arter hastalığı diyoruz.
Kalp damarlarındaki tıkanıklığa neden olan tıkaçların içinde aşırı miktarda kolestrol tespit edilmesinden dolayı, birçok doktor damar duvarına zarar veren şeyin kolesterol olduğunu düşünmektedir. Ancak damar duvarına hasar veren asıl etken serbest radikaller ve artmış oksidatif strestir.
Kalp krizi nedir?
Tek başına daralmış kalp damarları, kalp krizine neden olmazlar. Damar duvarında hasarlanma pıhtılaşmayı sağlayan kan pulcuklarının (trombosit) hasarlanmış damar duvarında birikmesine, pıhtı oluşturmasına ve damarın tıkanarak kalp krizine neden olur. Kalp damarlarındaki hayatı tehdit eden bu pıhtıya trombus denir.
Pıhtı nedeniyle bir kalp damarının tıkanması, o damarın beslediği kalp kasının besinsiz ve oksijensiz kalmasına neden olur. Beslenmesi bozulan kalp kası ölür ve bu duruma kalp krizi denir.
Kolestrol tıkaçları nasıl oluşur?
Kolesterol, yağ yapısında olduğundan kanda çözünmez. Bu nedenle kanda taşınması için lipoprotein ismi verilen protein-yağ yapısında moleküllere ihtiyacı vardır. İki önemili lipoprotein vardır:
Low-density lipoprotein (düşük yoğunluklu lipoprotein, LDL) ve high-density lipoprotein (yüksek yoğunluklu lipoprotein, HDL). LDL ile taşınan kolesterole ‘kötü kolesterol’, HDL ile taşınan kolesterole ise ‘iyi kolesterol’ denilmektedir. LDL, kolesterolü hücrelerin içine taşırken, HDL, kolesterolü hücreden dışarıya taşır.
Kolesterol tıkaçlarının oluşması için LDL moleküllerinin oksidatif stres ile oksitlenmesi şarttır. Buna okside olmuş LDL ismi verilir. Yani, damarlarımızı tıkayan kolesterol tıkaçlarının oluşması için gereken ilk ve en önemli basamak oksidatif stres kaynaklı LDL-oksidasyonudur.
Bunun yanında, oksitlenmiş LDL moleküllerinin damar duvarında birikmesi için, damar duvarının da hasarlanmış olması gerekir. Damar duvarında meydana gelen bu hasarın da en önemli nedeni oksidatif strestir. Sonuç olarak hem damar duvarına hasar oluşturması, hem de LDL molekülünü bu hasarlanmış damar duvarında birikmesini sağlayan en önemli faktör oksidatif strestir.
Antioksidanlar kolesterol tıkaçlarının oluşmasını nasıl engeller?
LDL, yalnızca onu oksidatif stresten koruyacak yeterli miktarda antioksidan bulunmaz ise okside olur ve damar duvarında birikir. Okside olmuş LDL’nin fazla olması vücutta yeterli miktarda antioksidanın olmadığının kanıtıdır.
LDL’yi oksidatif stresten koruyan temel antioksidanlar tokoferollerdir (E vitamini). Diğer antioksidan maddeler de tokoferol ile beraber etkinlik göstererek, oksidanların LDL’ye ulaşmadan ortadan kalkmasına yardımcı olurlar.
Not: Bu metin, genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye olarak kabul edilmemelidir. Herhangi bir takviye veya tedavi yöntemi hakkında karar vermeden önce bir sağlık profesyoneline danışmalısınız.
"Sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sağlık sorunlarınız için mutlaka bir uzmana danışın. Ürünü çocukların ulaşamayacağı, göremeyeceği bir yerde ve orijinal ambalajında muhafaza ediniz. Önerilen günlük dozu aşmamanız tavsiye edilir. Takviye edici gıdalar, dengeli ve çeşitli beslenmenin yerini tutmaz. Bu ürün bir ilaç değildir ve hastalıkların tedavisinde kullanılmaz. Hamilelik, emzirme, ilaç kullanımı ya da herhangi bir sağlık sorununuz varsa ya da beklenmedik bir etki görüldüğünde sağlık uzmanınıza başvurun."